跳至主要内容

中国人名、地名在世界语中怎么处理? Kiel Ni disponas ĉinajn nomojn?

Supre estas artikolo, kiu diskutas, kiel skribas nomojn de ĉinoj kaj geografiajn nomojn de Ĉinio en Esperanto.

经常有初学者问:在世界语中,中国人名和地名怎么翻译?譬如,想写 mia nomo estas 李强, mi estas en 成都,这样的中国地名、人名,用世界语怎么写?

中国人名和地名,翻译成外语,到现在为止并没有一个完美的解决方案。根据《中华人民共和国国家通用语言文字法》第十八条规定,《汉语拼音方案》是中国人名、地名和中文文献罗马字母拼写法的统一规范,并用于汉字不便或不能使用的领域。这样李强、刘晓哲就写成 Li Qiang、Liu Xiaozhe。也有的人担心老外不知道这种汉语拼音名字的读音,就按读音用世界语字母转写成 Li Ĉjan 和 Lju Ŝjaŭĝe。

地名也是如此。根据上面文字法的规定,天津、长沙就要分别写成 Tianjin 和 Changsha。如果为了让老外知道这些城市名的汉语发音,就写成 Tjanĝin 和 Ĉanŝa。

但这两种转写方式都有问题。聊天提到某个城市时,大部分老外都不知道 Tianjin 和 Changsha 的正确发音,但 Tjanĝin 和 Ĉanŝa 这样的转写方式,因汉语和世界语的音之间并不是完全一一对应的关系,也只能提供一种近似音,而并没有反映汉语的准确读音。如果一个老外如果给你发邮件,说是要去 Ĉanŝa ,可能你一下子还不知道他说的是哪个地方。

我的做法是,用汉语拼音转写中国的城市名,但第一次出现时,在括号中用世界语加注近似读音,如:
Mi estas en urbo Chengdu (Ĉendu). Chengdu estas en provinco Sichuan (Siĉŭan). ——我在成都市,成都市在四川省。

至于人名字,也按此处理:直接用汉语拼音写中国人的名字,第一次出现时,后面加注名字的近似读音,如,
Lia nomo estas Li Qiang (Li Ĉjan). Li Qiang estas frato de Li Juan (Li ĝŭan).——他叫李强,是李娟的兄弟。

前面说过了,汉语和世界语的音之间并不是完全一一对应的关系,即,世界语并没有包含汉语所有的音,有些汉语的音,标注的只能是近似音。譬如,你叫李丽、陆璐,这都好说,但如果你叫王刚、万钢,就都只能标注成 Van Gan了,因为世界语中,既没有汉语 wang 的音、也没有 gang 的音。而李强和李谦也就只能都标注成 Li Ĉjan 了。这时,唯一能够起区别作用的,只能是汉语拼音的 Li Qiang 和 Li Qian 了。

中国的地名和人名的处理,按照这样的方式处理,既保留了汉语(拼音)的字形,又在一定程度上提供了地名和人名的语音信息,是目前能够想出的最好解决方案了。

这是中国地名、人名翻译的一般原则。除此之外,还有一个相关的规定。根据《少数民族语地名汉语拼音字母音译转写法》第二条,音译转写法限用《汉语拼音方案》中的二十六个字母,…少数民族文字用拉丁字母的,音译转写以其文字为依据。跟《汉语拼音方案》中读音和用法相同和相近的字母,一律照写;不同或不相近的字母分别规定转写方式,文字不用拉丁字母的,根据文字的读音采用相应的汉语拼音字母表示。

按照这个规定,乌鲁木齐要写成 Urumqi (Urumĉi),洛桑要写成 Lobsang(Lobsan)。
有时考虑到,不管是 Liu Xiaozhe 还是 Lju Ŝaŭĝe 这样的名字,老外可能都记不住。为了照顾他们,中国世界语者(包括其他外语学习者)通常会给自己起个假洋鬼子的名字。譬如,刘晓哲的鬼子名是 Solis,王天义的是 Chielismo。


每个和老外打交道的人,都可以给自己起个外国名字。人名可以这样,但地名却不行。地名是约定成俗,并经国家管理部门核定的,使用过程中不能随意更改,否则别人就不知道你说的是什么鬼地方了。

评论

此博客中的热门博文

让 Slax Linux 显示中文 Legi ĉinan lingvon en Slax Linux

    为了发挥身边老爷机们的余热,我一直在用虚拟机测试几种小型的 Linux 系统。以前我用过 Puppy Linux,但这个系统,在我现在的 VirtualBox 虚拟机上,鼠标乱跑,不好用。以前没有这个现象。     几个月前,我在一台超过10年的老笔记本上安装了 Linux Mint Xfce,完全能够满足需要了。今天又发现了 Slax Linux 这个袖珍的操作系统,32位的安装包才267MB。下载安装很顺利,但打开中文网页,汉字全部成了小方块儿。世界语的帽子字母 ĉ、ĝ、ĥ、ĵ、ŝ、ŭ 倒是显示正常。     分析是因为系统过于精简,没有集成中文字体。网上的中文字体包都是压缩的,下载解压太麻烦。虽然我也是从 Dos 系统开始学习计算机的,但用惯了 Windows 的菜单鼠标操作,就懒得再记忆 Linux 命令了。我把开源的谷歌中文思源黑体 SourceHanSansCN-Regular.otf 上传到我的网站,然后打开在浏览器输入地址下载。     下载后点击字体名称,又提示无法打开。看来 Slax Linux 也没有集成字体管理软件。在网上以“Slax Linux add fonts”为关键词搜索了一下,找到了添加字体的办法: 复制或者剪切下载的字体,打开 /usr/share/fonts/opentype 目录,粘贴。然后输入 fc-cache 清空字体缓存。     再刷新页面,中文还是乱码。     重启浏览器,再打开中文页面,好了,可以浏览中文网站了。

Samideanoj, Ne Malamikoj! 是同志不是敌人!

La plej ofte uzataj retaj komunikiloj en Ĉinio estas QQ kaj Wechat, per kiuj oni establas multajn grupojn por homoj kun samaj hobioj, el kiuj certe ne mankas grupoj por Esperantaj subtenantoj. Sendube mi estas membroj de kelkaj Esperantaj grupoj. Antaŭ nelonge, oni tiris min al en grupo de nova projekto de internacia helpa lingvo. Mi ne rifuzis, kvankam mi preskaŭ neniam parolas, nur iafoje legas enhavojn en la grupo. En la pasinta monato, juna aktiva esperantisto demandis, kial mi restas en reta grupo kontraŭ-staranta Esperanton. Mi demandis, kiel li sciis, ke mi estis en tiu grupo. Li respondis, ke ankaŭ li estis en tiu grupo. Ĉar tiu lingva projekto estas abomeninda malamiko de Esperanto, li aniĝis al tiu grupo por detrui ĝin! Ĉu aliaj artefaritaj lingvoj estas malamikoj de Esperanto? Ĉu aliaj lingvaj projektoj post jaro 1887 rajtas naskiĝi? Ĉu ĉiuj aliaj lingvaj projektoj estas kontraŭ-starantoj de lingvo Esperanto? Ĉu parolantoj de aliaj artefaritaj lingvoj estas malamikoj...

PDF-libro, bela sed ne oportuna

Libro de bamboaj pecoj en antikva Ĉinio. Mi estas legema. Eĉ atentante aŭtobuson, mi ĉiam legas. Kompare kun antikvaj ĉinoj, kiuj kunportis libron faritan per bambuaj pecoj, mi estas feliĉa kun la malpeza papera libro. La disvolviĝo de scienco kaj tekniko pli faciligas la legadon. Poŝtelefonoj, elektronikaj legiloj kaj aliaj elktronikaj epikaĵoj kun malgranda ekrano, kiujn oni povas facile kunporti kaj preni per unu mano, kapablas enteni mil librojn! En la reto estas multaj senpagaj aŭ malmulte-kostaj legaĵoj, kiujn oni povas elŝuti kaj legi per porteblaj elektronikaj epikaĵoj. Sed estas bedaŭrinde, ke esperantistoj iras tre malproksime post la tekniko. Temante la elektronikan libron, esperantistoj ĉiam konsideras antaŭ ĉio la formon PDF. En la reto preskaŭ ĉiuj libroj kaj gazetoj en Esperanto estas de la PDF-formo. La formo PDF aperis antaŭ pli ol 20 jaroj, kiam ankoraŭ ne estis epikaĵo kun malgranda ekrano, kiun oni povis enpoŝe porti kaj per kiu oni povis...