跳至主要内容

我喜欢吃用油炸的两根连在一起的面棍

写一篇世界语短文时,遇到一个小问题:不知道“油条”这个中国食品怎么翻译成世界语,于是到网上的中国世界语论坛求助。归纳起来,大家的意见有两种:

1、遇到需要表达中国特有的一些事务时,就应该大胆地把汉语词汇引入世界语,用的次数多了,就会被各国的世界语者所接受。在这方面我们应该向日本世界语者学习。所以“油条”可以这样翻译:
jutjaŭo,然后附上解释:pufa fritaĵo en formo de bastoneto.

2、意译:frita pastotordaĵo;fritaĵo de du-strio da kungluiĝaj pastoj;
这两种意见,我觉得都值得商榷。

第1种,如果各国世界语者在翻译自己国家特有事物名称时,都直接把自己民族语言引入世界语,那世界语的词根将增加很多,不利于世界语的推广学习。当然,有的国家的世界语者已经这样做了,但不能“和尚能动,我也能动”。做不做什么事,要看对不对、能不能做,而不是看别人做不做。

第2种,感觉不是词的翻译,而是解释性的句子。譬如,pano 这个词,如果解释,可以说成“用面粉制作并加热而制成的食品”,但如果翻译,说“面包”就行了。同理,香蕉,“longa frukto kun flava ŝelo”是解释,“banano”是翻译。由此可以看出,“frita pastotordaĵo”或者“fritaĵo de du-strio da kungluiĝaj pastoj”是对油条这种中国食品的解释性介绍,而不是对名称的翻译。
你用世界语说“Mi ŝatas manĝi fritaĵon de du-strio da kungluiĝaj pastoj”,其他国家的人再翻译成自己的文字,就不是“我喜欢吃油条”,而成了“我喜欢吃用油炸的两根连在一起的面棍”了。

用解释性文字翻译油条这类词的,是想尽可能地把油条这种中国食品解释清楚,让老外一看就知道说的是什么样的一种东西。其实,对没有见过、吃过油条的老外来说,用有限的词(毕竟你不能用词太多)说得再详细,老外也还是不知道你说的是什么。

既然如此,还不以如意译方式翻译这类词。而且,只翻译汉语词意的关键字,在文章中第一次出现该词时,附加解释。当然,利用网络多媒体的优势,能配图或者视频则更好。譬如,油条翻译成 oleobastono,包子翻译成farĉopako。这样做,至少有以下几个好处:

1、利用世界语已有的词根,按照构词规则生成新词,不增加世界语的词根数量,减轻了学习者记忆单词的负担;

2、学习者望文知意,看过解释后,比较容易记住这个词。

3、一次解释,多次使用,提高了语言效率。如果使用解释性文字翻译,则相当于每次出现这个词时都解释一遍;如果采用合成词,只是第一次出现时解释一遍,显然效率要高。一篇文章中五个地方出现“油条”这个词,使用解释性语言翻译,就要重复四次“fritaĵo de du-strio da kungluiĝaj pastoj”,而如果采用意译关键字的办法,只出现一次“fritaĵo de du-strio da kungluiĝaj pastoj”,其他地方使用oleobastono就行了,节省时间,效率提高。


当然,这样翻译,要求一定要了解汉语词的本意,不能望文生义,把油条的油写成 petrolo,包子的包理解成 sako。而且,包子和饺子,都是用面皮把馅包住的,如何区分也要考虑。要不,包子是 farĉopako,饺子是 etfarĉopako?如果想说小包子怎么办?那就 malgranda farĉopako了,大饺子,当然就是 granda etfarĉopako了。

中国世界语网站绿网
Verda Reto
la ĉina esperanta retejo
http://reto.cn
http://verdareto.com

评论

此博客中的热门博文

让 Slax Linux 显示中文 Legi ĉinan lingvon en Slax Linux

    为了发挥身边老爷机们的余热,我一直在用虚拟机测试几种小型的 Linux 系统。以前我用过 Puppy Linux,但这个系统,在我现在的 VirtualBox 虚拟机上,鼠标乱跑,不好用。以前没有这个现象。     几个月前,我在一台超过10年的老笔记本上安装了 Linux Mint Xfce,完全能够满足需要了。今天又发现了 Slax Linux 这个袖珍的操作系统,32位的安装包才267MB。下载安装很顺利,但打开中文网页,汉字全部成了小方块儿。世界语的帽子字母 ĉ、ĝ、ĥ、ĵ、ŝ、ŭ 倒是显示正常。     分析是因为系统过于精简,没有集成中文字体。网上的中文字体包都是压缩的,下载解压太麻烦。虽然我也是从 Dos 系统开始学习计算机的,但用惯了 Windows 的菜单鼠标操作,就懒得再记忆 Linux 命令了。我把开源的谷歌中文思源黑体 SourceHanSansCN-Regular.otf 上传到我的网站,然后打开在浏览器输入地址下载。     下载后点击字体名称,又提示无法打开。看来 Slax Linux 也没有集成字体管理软件。在网上以“Slax Linux add fonts”为关键词搜索了一下,找到了添加字体的办法: 复制或者剪切下载的字体,打开 /usr/share/fonts/opentype 目录,粘贴。然后输入 fc-cache 清空字体缓存。     再刷新页面,中文还是乱码。     重启浏览器,再打开中文页面,好了,可以浏览中文网站了。

Samideanoj, Ne Malamikoj! 是同志不是敌人!

La plej ofte uzataj retaj komunikiloj en Ĉinio estas QQ kaj Wechat, per kiuj oni establas multajn grupojn por homoj kun samaj hobioj, el kiuj certe ne mankas grupoj por Esperantaj subtenantoj. Sendube mi estas membroj de kelkaj Esperantaj grupoj. Antaŭ nelonge, oni tiris min al en grupo de nova projekto de internacia helpa lingvo. Mi ne rifuzis, kvankam mi preskaŭ neniam parolas, nur iafoje legas enhavojn en la grupo. En la pasinta monato, juna aktiva esperantisto demandis, kial mi restas en reta grupo kontraŭ-staranta Esperanton. Mi demandis, kiel li sciis, ke mi estis en tiu grupo. Li respondis, ke ankaŭ li estis en tiu grupo. Ĉar tiu lingva projekto estas abomeninda malamiko de Esperanto, li aniĝis al tiu grupo por detrui ĝin! Ĉu aliaj artefaritaj lingvoj estas malamikoj de Esperanto? Ĉu aliaj lingvaj projektoj post jaro 1887 rajtas naskiĝi? Ĉu ĉiuj aliaj lingvaj projektoj estas kontraŭ-starantoj de lingvo Esperanto? Ĉu parolantoj de aliaj artefaritaj lingvoj estas malamikoj...

PDF-libro, bela sed ne oportuna

Libro de bamboaj pecoj en antikva Ĉinio. Mi estas legema. Eĉ atentante aŭtobuson, mi ĉiam legas. Kompare kun antikvaj ĉinoj, kiuj kunportis libron faritan per bambuaj pecoj, mi estas feliĉa kun la malpeza papera libro. La disvolviĝo de scienco kaj tekniko pli faciligas la legadon. Poŝtelefonoj, elektronikaj legiloj kaj aliaj elktronikaj epikaĵoj kun malgranda ekrano, kiujn oni povas facile kunporti kaj preni per unu mano, kapablas enteni mil librojn! En la reto estas multaj senpagaj aŭ malmulte-kostaj legaĵoj, kiujn oni povas elŝuti kaj legi per porteblaj elektronikaj epikaĵoj. Sed estas bedaŭrinde, ke esperantistoj iras tre malproksime post la tekniko. Temante la elektronikan libron, esperantistoj ĉiam konsideras antaŭ ĉio la formon PDF. En la reto preskaŭ ĉiuj libroj kaj gazetoj en Esperanto estas de la PDF-formo. La formo PDF aperis antaŭ pli ol 20 jaroj, kiam ankoraŭ ne estis epikaĵo kun malgranda ekrano, kiun oni povis enpoŝe porti kaj per kiu oni povis...